> [!info]- Wprowadzenie > Używałam wielu programów do sporządzania notatek, ale Obsidian jest zdecydowanie moim ulubieńcem, a tutaj pokrótce zbiorę informacje o jego możliwościach. ## TLDR; Czym jest Obsidian? To edytor tekstu z udogodnieniami do tworzenia notatek w formacie Markdown. Oficjalna strona programu: https://obsidian.md/ ## Manifest twórców Obsidiana Twórcy Obsidiana bardzo jasno komunikują, na czym opierają się przy tworzeniu tego programu. Poniżej streszczenie ich [manifestu](https://obsidian.md/about) w moim wolnym tłumaczeniu na polski: ### Twoje (en: Yours) Każdy powinien mieć dostęp do narzędzi, które pozwalają organizować pomysły i efektywnie myśleć, dlatego Obsidian jest bezpłatny do użytku własnego. ### Wytrzymałe (en: Durable) Twoje treści powinny być odporne na to co przyniesie przyszłość i łatwo dostępne, nieważne gdzie jesteś. Dlatego Obsidian używa prostych, otwartych typów plików, które zapobiegają zablokowaniu dostępu do zawartości pliku nieważne co przyniesie technologiczna przyszłość. ### Prywatne (en: Private) Twoje treści zasługują na pełną prywatność, dlatego wszystkie dane są przechowywane na twoim urządzeniu, niedostępne dla twórców aplikacji. Jeśli korzystasz z wtyczek łączących się z serwerami Obsidian, twoje dane są zabezpieczone i zaszyfrowane. ### Plastyczne (en: Malleable) Narzędzia powinny dostosowywać się do sposobu myślenia jego użytkownika, nie odwrotnie, dlatego Obsidian posiada olbrzymie możliwości rozbudowywania, żebyś mógł go używać jak tylko tego potrzebujesz. ### Niezależne (en: Independent) By pozostać zgodny z tymi wartościami, Obsidian jest w 100% utrzymywany przez pieniądze od jego użytkowników, żadnych inwestorów. ## Główne zalety Obsidian to potężne narzędzie do organizowania swojej wiedzy w cyfrowej formie. Posiada wiele wbudowanych rozszerzeń, które można dowolnie włączać i wyłączać. Ma też aktywną społeczność, która dzieli się swoją wiedzą, wielu użytkowników tworzy i udostępnia własne rozszerzenia programu. Poniżej parę szczegółów o konkretnych funkcjach programu i co w nich lubię * linki (en: links) - łączenie notatek między sobą w Obsidianie jest bardzo proste. Pomaga mi to w myśleniu opartym na skojarzeniach i zachęca do szukania powiązań między różnymi rzeczami. * graf (en: graph) - wizualizacja powiązań między notatkami w formie grafu. Lubię patrzeć jak wiele tematów jest między sobą powiązana, czasem w nieoczywisty sposób. * płótno (en: canvas) - do tworzenia wizualizacji typu diagramy, czy mapy myśli z użyciem notatek, plików różnego rodzaju, czy odnośników do stron www. Z tej funkcji rzadko korzystam * wtyczki (en: plugins) - rozszerzenia aplikacji, które dają jej nowe możliwości, część jest tworzona przez twórców Obsidiana, część przez społeczność. W zależności czego się potrzebuje można znaleźć coś dla siebie. ## Wtyczki ### Dataview Pozwala zamienić swoje notatki w bazę danych. W notatkach w Obsidianie można dodawać różne właściwości, a później z użyciem Dataview szukać notatek, które spełniają różne kryteria. Powiedzmy, że mam pole `rok_pierwszego_wydania` dla książek, a później mogę dzięki niemu stworzyć listę notatek z książkami wydanymi w wybranym okresie czasu, albo posortować je od najstarszych do najnowszych. Ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia :D Trzeba tylko uważać, żeby nie przekombinować, bo później trudno się odnaleźć w morzu danych. W ogrodzie korzystam z Dataview w szablonach notatek do generowania tabel z podstawowymi informacjami, np. [[szablon-książka]] - wypełniam tabelę właściwościami z metadanych notatki. ### Templater Templater służy do tworzenia szablonów z użyciem programistycznych możliwości, np. można ustawić w szablonie, że przy tworzeniu nowej notatki automatycznie zostanie wstawiona data. W ogrodzie korzystałam z Templater, ale obecnie tego nie robię. ## Płatne dodatki Ekipa Obsidiana udostępnia program za darmo, do prywatnego użytku, ale mają też kilka płatnych opcji, które ułatwiają korzystanie z niego. ### [Obsidian Publish](https://obsidian.md/publish) To wtyczka, z której korzystam do publikowania mojego cyfrowego ogrodu w internecie. Zapłaciłam 96$ za rok z góry, czyli wychodzi 8$ miesięcznie. Niewielka cena za bezproblemowe publikowanie paroma kliknięciami wewnątrz programu. Minus, że jest mało elastyczny, jeśli chodzi o strukturę strony www - można zmieniać plik css i dostosować wygląd, ale kod HTML już nie. Obsidian Publish nie generuje automatycznie rezultatów zapytań Dataview, dlatego do wyświetlania tabel na stronie www korzystałam wcześniej ze skryptu łączącego wtyczkę Templater i Dataview, która generowała listy notek w danej kategorii, (zobacz kod w pliku [[skrypt-publikuj_pliki.md]]). Teraz korzystam z wtyczki Dataview Publisher, która jest dużo prostsza i nie generuje dodatkowych plików. ### [Obsidian Sync](https://obsidian.md/sync) Automatyczna synchronizacja notatek pomiędzy różnymi urządzeniami. Z tego nie korzystam, bo z Obsidiana korzystam tylko na laptopie, więc nie będę się o tym rozpisywać. ## Zastrzeżenia Obsidian nie jest projektem z otwartym oprogramowaniem (en: open source). Jest to fakt, który niepokoi część ludzi. Sama nie raz wpisywałam w wyszukiwarkę "why obsidian is not open source". Znalazłam [artykuł ze strony obsidian.rocks próbujący na to odpowiedzieć](https://obsidian.rocks/why-isnt-obsidian-open-source/) (po angielsku). Mimo tego zastrzeżenia dobrze mi się korzysta z Obsidiana i bardzo lubię zgromadzoną wokół niego społeczność i akceptuję decyzję twórców Obsidiana. ## Źródła ### Anglojęzyczne [Obsidian - strona oficjalna](https://obsidian.md/) [Dokumentacja wtyczki Dataview](https://blacksmithgu.github.io/obsidian-dataview/) [Repozytorium na Githubie wtyczki Templater](https://github.com/SilentVoid13/Templater) [Dlaczego Obsidian nie jest otwartym oprogramowaniem?](https://obsidian.rocks/why-isnt-obsidian-open-source/) --- ![[Stopka]]