> [!info]- Wprowadzenie > O cyfrowych ogrodach dowiedzia艂am si臋聽podczas czytania/ogl膮dania tre艣ci zwi膮zanych z robieniem dobrych notatek, przy u偶yciu program贸w takich jak Notion czy [[馃煝Obsidian <馃捇>]]. > A skoro postanowi艂am za艂o偶y膰聽w艂asny ogr贸d, to uporz膮dkowuj臋聽wiedz臋, co w艂a艣ciwie kryje si臋聽pod tym poj臋ciem. ## Czym jest cyfrowy ogr贸d? Pod t膮 metafor膮聽kryje si臋聽poj臋cie prywatnej strony internetowej, kt贸ra s艂u偶y do sadzenia ziaren wiedzy / idei / pomys艂贸w / notatek, kt贸re rosn膮聽i dojrzewaj膮聽wraz z piel臋gnuj膮c膮聽j膮聽osob膮. Na angloj臋zycznych stronach cz臋sto widzia艂am okre艣lenie, 偶e jest to co艣聽pomi臋dzy personalnym blogiem (en: personal blog) a baz膮 wiedzy w trakcie budowy (en: private wikipedia). *Wa偶ne* - nie chodzi tutaj o konkretne narz臋dzia, czy struktur臋 tworz膮ce cyfrowy ogr贸d, a raczej o podej艣cie do przetwarzania informacji w przestrzeni internetowej. ## Po czym rozpozna膰 cyfrowy ogr贸d? Notka Maggie Appleton [A Brief History & Ethos of the Digital Garden](https://maggieappleton.com/garden-history#the-six-patterns-of-gardening) to moje g艂贸wne 藕r贸d艂o w tej kwestii, szczeg贸lnie sekcja o 6 powtarzaj膮cych si臋聽wzorach, kt贸re zauwa偶y艂a przegl膮daj膮c istniej膮ce cyfrowe ogrody. 1. Topografia ponad chronologi臋 (en: Topography over Timelines) 2. Ci膮g艂y wzrost (en: Continuous Growth) 3. Niedoskona艂o艣膰聽i uczenie si臋聽publicznie (en: Imperfection & Learning in Public) 4. Pe艂ne zabawy, osobiste, eksperymentalne (en: Playful, Personal and Experimental) 5. Mieszanie medi贸w i r贸偶norodno艣膰聽tre艣ci (en: Intercropping & Content Diversity) 6. Niezale偶na w艂asno艣膰聽(en: Independent ownership) ### Par臋聽s艂贸w rozwini臋cia Poni偶ej rozwin臋聽kr贸tko powy偶sze 6 wzorc贸w i jak odnosz膮聽si臋聽one do mojego cyfrowego ogrodu. ### 1. Topografia ponad chronologi臋 Chodzi tu o spos贸b nawigacji po stronie. Budowa ogrodu nie jest oparta na strumieniu tre艣ci wed艂ug kolejno艣ci chronologicznej (jak to jest na blogach). Tre艣ci 艂膮cz膮 tematycznie i kontekstowo, posiadaj膮 relacje, kt贸re pozwalaj膮聽czytelnikowi zag艂臋bia膰 si臋聽w powi膮zane ze sob膮聽notki. Dwukierunkowe linki (en: bi-directional links) sprawiaj膮, 偶e obustronne powi膮zania notki 藕r贸d艂owej i docelowej s膮聽widoczne i poruszanie pomi臋dzy nimi jest dost臋pne. W moim ogrodzie na ka偶dej stronie na dole jest sekcja "LINKS TO THIS PAGE" z list膮聽notek, kt贸re odnosz膮聽si臋聽do tej, na kt贸rej obecnie si臋聽znajdujesz. ### 2. Ci膮g艂y wzrost Cyfrowy ogr贸d jest miejscem, kt贸re jest nastawione na rozw贸j. Nie ma tu wyrytych w kamieniu regu艂. Strona ewoluuj臋 wraz z podej艣ciem osoby, kt贸ra j膮聽prowadzi. Stare teksty mog膮 by膰聽uaktualniane w zale偶no艣ci od danego poziomu wiedzy autora. Przez tworzenie nowych powi膮za艅 z poprzednimi notatkami tre艣ci w naturalny spos贸b si臋聽rozrastaj膮. Ta strona z czasem mam nadziej臋 te偶聽b臋dzie wzrasta膰聽razem ze mn膮 ;) ### 3. Niedoskona艂o艣膰 i uczenie si臋聽publicznie Jak to napisa艂a Maggie "Gardens are imperfect by design", czyli parafrazuj膮c istot膮聽ogrodu jest niedoskona艂o艣膰. Nie nastawiam si臋聽tu na pisanie wypolerowanych notek. Chc臋 po prostu u艂atwi膰聽sobie przetwarzanie informacji w 艣wiecie, kt贸ry bombarduje nas ich przyt艂aczaj膮c膮聽ilo艣ci膮. Bonusem b臋dzie je艣li kto艣聽wyci膮gnie z tego co艣聽po偶ytecznego dla siebie. ### 4. Pe艂ne zabawy, osobiste, eksperymentalne Cyfrowe ogrody z za艂o偶enia s膮 ekspresj膮聽ich autora i maj膮聽s艂u偶y膰聽czerpaniu przyjemno艣ci z poszerzania swojej wiedzy. Jak na razie mam z tego du偶o frajdy, wi臋c wszystko si臋聽zgadza :D ### 5. Mieszanie medi贸w i r贸偶norodno艣膰聽tre艣ci Obecnie w internecie mamy dost臋p nie tylko do wielkiej bazy tekst贸w, ale te偶聽materia艂贸w audiowizualnych. Cyfrowe ogrody jako otwarte przestrzenie internetowe korzystaj膮聽z czego tylko mo偶na, w zale偶no艣ci od zainteresowa艅 autora. Na stronie g艂贸wnie b臋d臋聽pisa膰, ale b臋d膮聽te偶聽z czasem odno艣niki do podcast贸w i wideo. Z czasem mo偶e zaczn臋聽te偶聽wrzuca膰 zdj臋cia robione przeze mnie. ### 6. Niezale偶na w艂asno艣膰 Cyfrowi ogrodnicy z zasady chc膮聽mie膰聽pe艂n膮聽kontrol臋聽nad swoimi tre艣ciami, w ko艅cu s膮聽one osobiste i niedoskona艂e, tworzone z ch臋ci publicznego dzielenia si臋, dlatego unikaj膮聽sadzenia ogrod贸w na serwerach, kt贸re ich ograniczaj膮. Nie chc膮 偶eby ich tre艣ci znikn臋艂y razem z upadkiem firmy, kt贸ra je przechowuje. Ta strona jest w 100% zbudowana z u偶yciem programu [[馃煝Obsidian <馃捇>]], wszystkie notki s膮聽napisane w formacie Markdown, kt贸ry jest prosty i powszechnie u偶ywany od kilkunastu lat (powsta艂 w 2004). Ka偶dy plik bezpiecznie przechowuj臋聽na swoim komputerze i tylko ode mnie zale偶y, w jaki spos贸b te pliki opublikuj臋. Obecnie u偶ywam wtyczki [Obsidian Publish](https://obsidian.md/publish) ## Warunki u偶ytkowania Warto wspomnie膰聽[o notce Shawna Wanga "Digital Garden Terms of Service"](https://www.swyx.io/digital-garden-tos)), kt贸ry pokr贸tce opisa艂 warunki u偶ytkowania cyfrowych ogrod贸w, pod kt贸rymi te偶聽si臋聽podpisuj臋. Wolne t艂umaczenie na polski: **Dla odwiedzaj膮cych:** 1. Autorka ma prawo si臋聽myli膰 (en: Right to be wrong) 2. Zostawiaj konstruktywn膮聽krytyk臋 (en: Constructive Criticism) 3. Nie plagiatuj, przypisuj sk膮d pochodz膮 tre艣ci, je艣li sobie co艣聽st膮d zaci膮gniesz (en: Attribute, don't plagiarize) **Dla ogrodnik贸w:** 1. Miej wzgl膮d na innych (en: Consideration of Others) 2. Poznawcza Jawno艣膰 (en: Epistemic Disclosure) 3. Odpowiadaj na informacje zwrotne (en: Response to Feedback) ## Inne powi膮zane notki z ogrodu * [[馃煝Struktura mojego cyfrowego ogrodu]] -> staram si臋聽by ten cyfrowy ogr贸d by艂 pe艂noprawnym nosicielem tego miana :D * [[馃煛Historia poj臋cia cyfrowego ogrodnictwa <馃彿>]] -> poj臋cie cyfrowego ogrodnictwa nie jest czym艣聽nowym, ale na przestrzeni lat ludzie inaczej do niego podchodzili ## 殴r贸d艂a ### Angloj臋zyczne * [A Brief History & Ethos of the Digital Garden by Maggie Appleton in her digital garden](https://maggieappleton.com/garden-history) * [What is a digital garden by Danielle Messler on thunknotes.com blog](https://www.thunknotes.com/blog/what-is-a-digital-garden) * [Digital Garden Terms of Service by Shawn Wang on swyx.io](https://www.swyx.io/digital-garden-tos) --- ![[Stopka]]